Motyl z naszego regionu na okładce prestiżowego pisma

Na okładce lutowego numeru pisma „Journal of Zoology” – jednego najstarszych czasopism naukowych na świecie – znalazła się dostojka eunomia (Boloria eunomia) sfotografowana w Puszczy Knyszyńskiej przez Izabelę Dziekańską – doktorantkę w Instytucie Biologii Uniwersytetu w Białymstoku. Wewnątrz numeru znajduje się artykuł poświęcony temu gatunkowi motyla, a jego współautorami są badacze z największej podlaskiej uczelni.

Dostojka eunomia występuje Europie, Azji i Ameryce Północnej w strefach klimatu chłodnego i umiarkowanego. W Polsce jest gatunkiem rzadkim, spotykanym prawie wyłącznie we wschodniej części kraju. Zamieszkuje środowiska podmokłe – bory bagienne i obrzeża torfowisk oraz podmokłe kwieciste łąki.

Badania dostojki eunomii prowadził zespół kierowany przez dr. hab. Marcina Sielezniewa, prof. UwB, we współpracy z dr. hab. Piotrem Nowickim z Uniwersytetu Jagiellońskiego i dr. Krzysztofem Pałką z Lublina. Stosując metodę znakowania badacze odkryli, że dostojki eunomie zamieszkujące odmienne siedliska, tj. podmokłe łąki oraz bory bagienne, różnią się istotnie pod względem długości życia.

,,Jak się okazało, na średnią długość życia poszczególnych osobników ma wpływ nie tylko płeć (jak choćby i u człowieka), ale też miejsce bytowania. Ogólnie najbardziej „długowieczne” okazały się łąkowe samice. Na Podlasiu dostojkę eunomię można spotkać w Puszczy Augustowskiej, Puszczy Białowieskiej oraz w sąsiadującej z Białymstokiem Puszczy Knyszyńskiej.

Ta ostatnia stanowi świetny poligon badawczy ze względu na występowanie dwóch form ekologicznych tego gatunku – łąkowej i bagiennej. Dzięki temu mogliśmy przeprowadzić jednoczesne obserwacje przy jednakowych warunkach pogodowych, których efekt też może być znaczący” -wyjaśnia dr hab. Marcin Sielezniew, prof. UwB.

Dostojka eunomia – choć chroniona – jest w Polsce zagrożona wyginięciem.

Jak można przeczytać w „Polskiej czerwonej księdze zwierząt” opracowanej przez Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, zagrożeniem dla gatunku jest zanikanie właściwych mu biotopów.

Dzieje się tak  głównie na skutek melioracji, osuszania, zarastania i eksploatacji torfowisk oraz intensyfikacji użytkowania podmokłych łąk.

Pismo Journal of Zoology założone zostało w 1830 r. przez Zoological Society of London. W 2009 r. zaliczono go do 100 najbardziej wpływowych czasopism biologicznych i medycznych ostatnich 100 lat. Artykuł na temat dostojki eunomii można znaleźć na stronie internetowej wydawnictwa, pod adresem https://zslpublications.onlinelibrary.wiley.com/toc/14697998/2019/307/2.

Zobacz też:40 podlaskich żubrów do odstrzału