Pierwsza z masowych deportacji Polaków na Sybir, najbardziej tragiczna, przeprowadzona była przez władze sowieckie z 9 na 10 lutego 1940 r. W zimową noc, na rozkaz Moskwy, wywieziono blisko 140 tys. ludzi. Były to głównie rodziny urzędników państwowych, m.in. sędziów, prokuratorów, policjantów, leśników, a także wojskowych, w tym uczestników wojny polsko-bolszewickiej, i właścicieli ziemskich. Wywożeni trafiali do północnych regionów ZSRS, w okolice Archangielska oraz do Irkucka, Kraju Krasnojarskiego i Komi.