Rak piersi to najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet na całym świecie. Wcześnie wykryty ma jednak zdecydowanie lepsze rokowania niż zaawansowana choroba. Dlatego tak ważna jest profilaktyka. W tym natomiast pomagają mammobusy, a więc specjalistyczne naczepy wyposażone w mammograf – aparat rentgenowski do badania piersi.
Nowotwór piersi atakuje po cichu – na początkowym stadium przebiega bezobjawowo.
Często zdarza się, że chora przez przypadek wykrywa twarde, niebolesne zgrubienie w piersi. Gdy guz się rozwija, występują kolejne sygnały choroby, takie jak zmiana kształtu brodawki sutkowej, zaczerwienie skóry, ból w okolicach klatki piersiowej, wycieki z brodawki sutkowej. Można zaobserwować również powiększenie okolicznych węzłów chłonnych oraz dolegliwości związane z przerzutami w innych narządach. W takim wypadku leczenie staje się jednak znacznie trudniejsze. Wszelkie niepokojące zmiany w piersiach warto zatem niezwłocznie konsultować ze specjalistą. Zgodnie z badaniami, ryzyko wystąpienia raka piersi rośnie wraz z wiekiem od 30 roku życia.
Mammografia umożliwia wykrycie guza w początkowym stadium rozwoju. Jest to radiologiczna metoda badania piersi. Polega na wykonaniu serii zdjęć sutka za pomocą promieni rentgenowskich – to pozwala na wykrycie nawet kilkumilimetrowych guzków i zmian przedklinicznych. Zostało udowodnione, że upowszechnienie badań mammograficznych doprowadziło do zmniejszenia umieralności z powodu raka piersi. Zdrowe kobiety w wieku 50-69 powinny wykonywać je regularnie co 2 lata. Natomiast w przypadku kobiet z rodzinnym występowaniem tego nowotworu zaleca się przeprowadzanie co 6 miesięcy badania mammograficznego, a raz w roku – rezonansu magnetycznego piersi.
Mieszkanki Białegostoku w tym tygodniu mogą skorzystać z darmowej mammografii – do miasta przyjechał mammobus.
Darmowe badania mammograficzne skierowane są do kobiet w wieku 50-69 lat. Wprawdzie panie w wieku 40-49 lat oraz powyżej 69 również mogą przebadać się w mammobusie, jednak będą musiały uiścić opłatę w wysokości 100 złotych. Specjalistyczny pojazd czeka na pacjentki od 10 stycznia – w poniedziałek był on dostępny na parkingu Parku Handlowego Wysockiego. We wtorek pojawił się przy Przychodni Zdrowia NZOZ Słoneczny Stok. W środę 12 stycznia chętne kobiety powinny udać się na Osiedle Przyjaźń – mammobus stanie obok bloku ul. Antoniukowskiej 17B. W czwartek będzie czekał na Osiedlu Tysiąclecia przy ul. Mazowieckiej 39D, a w piątek – przy Przychodni Zdrowia REVITA, ul. 1000-lecia Państwa Polskiego 10. Badania finansowane są przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Mammografia nie wymaga specjalnych przygotowań – wystarczy wziąć ze sobą dowód tożsamości. Jeśli badanie będzie wykonywane po raz kolejny, trzeba też mieć przy sobie zdjęcie i opis poprzedniego. Należy zgłosić się do mammobusa w dwuczęściowym ubraniu – tak, abyśmy mogli szybko rozebrać się w celu przebadania. Nie powinniśmy przed wizytą stosować kosmetyków i dezodorantów z talkiem, gdyż mogą one imitować mikrozwapnienia. Warto wiedzieć też o tym, że najlepszym momentem na wykonanie mammografii jest I faza cyklu miesiączkowego – wtedy piersi są mniej wrażliwe.
Mimo wysokiej skuteczności badanie mammograficzne wywołuje pewne kontrowersje.
Nie jest to metoda pozbawiona wad i ograniczeń. Do najczęstszych zarzutów należy dyskomfort podczas badania – ucisk aparatu może wywołać ból u niektórych kobiet. Jest to jednak konieczne, aby uzyskać wiarygodne wyniki. Zdarzają się jednak też rezultaty fałszywie pozytywne, które wymagają dalszych badań, a przy tym wiążą się z dużym stresem. Natomiast wynik fałszywie ujemny może prowadzić do zignorowania dalszych symptomów rozwoju nowotworu. Kontrowersje wzbudza też konieczność ekspozycji pacjentki na promieniowanie jonizujące. Mimo to zwraca się uwagę na korzyści, za których sprawą mammografia wciąż uważana jest za najbezpieczniejsze badanie radiologiczne dla kobiet.
Red. Kamil Dąbrowski
Fot. Kamil Dąbrowski
