Odkryj Podlaskie. Grajewo

Miasto Grajewo położone jest przy dolinie rzeki Ełk. Wraz z innymi gminami: Szczuczyn, Rajgród, Radziłów oraz Wąsosz tworzy powiat grajewski. Miasto usytuowane jest na pograniczu Mazur, Podlasia i Kurpiowszczyzny, na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacyjnych i dróg krajowych nr 61 i 65. W odległości ok. 100 km znajdują się granice państwowe z Rosją, Białorusią i Litwą.

Grajewo się rozwija

Tylko w ostatnich latach miasto zrealizowało szereg inwestycji, które można śledzić w Internecie na mapie inwestycji Grajewa: www.inwestycje.grajewo.pl

Inwestycje obejmują drogi i chodniki – także w przemysłowej dzielnicy miasta, infrastrukturę techniczną, gospodarkę komunalną, kulturę i edukację, sport i rekreację, zdrowie i pomoc społeczną, bezpieczeństwo i pozostałe dziedziny mające wpływ na rozwój miasta oraz poprawę warunków życia mieszkańców.

Tereny inwestycyjne zostały objęte Suwalską Specjalną Strefą Ekonomiczną, gdzie przedsiębiorcy mogą rozwijać swoją działalność na preferencyjnych warunkach

W Grajewie zawsze znajdziesz coś dla siebie

Kalendarz imprez obejmuje m.in. wydarzenia kulturalne, sportowe. Swoją działalność rozwija tu m.in. Uniwersytet Trzeciego Wieku, kluby dyskusyjne, filmowe, spotkania z historią oraz Zespół Pieśni i Tańca Grajewianie.

Kino GCK oferuje najwyższą jakość dźwięku i obrazu, dzięki projektorowi cyfrowemu umożliwiającemu emisję produkcji filmowych również w technologii 3D. Sala kinowa jest jednocześnie salą widowiskową, miejscem wielu wydarzeń kulturalnych, występów kabaretowych i koncertów. Budynek GCK jest przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Odwiedź pierwsze w Polsce Muzeum Mleka

To wspaniałe miejsce do zabawy i nauki nie tylko dla dzieci. Muzeum prezentuje interaktywną ekspozycję dotycząca historii i tradycji związanych z podlaskim przemysłem mleczarskim. Najmłodsi doskonale bawią się na organizowanych w placówce spotkaniach z krówką Matyldą.

Miasto zaprasza również do odwiedzenia Grajewskiej Izby Historycznej. Można tam zobaczyć wystawy, skorzystać z archiwum i biblioteki, kupić wydawnictwa regionalne.

Wyskocz z rodziną na basen

Pływalnia miejska została wybudowana wraz z zapleczem spa, w którym znajdują się m.in. grota solna i zespół saun. Zainteresowani mogą także skorzystać z wielu innych obiektów sportowych znajdujących się na terenie Grajewa – siłowni pod chmurą, boisk wielofunkcyjnych i ogólnodostępnych.

 

Gmina miejska Grajewo w liczbach (2018 r.):

Ludność – 21 935

Powierzchnia – 19 km2

Bezrobocie – 8%

Żłobki – 1

Placówki wychowania przedszkolnego – 10

Szkoły podstawowe – 4

Instytucje kultury – 1

Biblioteki – 1

Grupy artystyczne – 20

Koła/kluby/sekcje – 6

Kluby sportowe – 14

Szpitale – 1

Przychodnie – 18

 

Historia miasta

Grajewo nazwę swą zawdzięcza Jaćwingom, którzy niegdyś zamieszkiwali te tereny. Wg J. Nalepy: słowo „GREVA” – znaczące jeziorzysko, starorzecze – później przekształcono na „Grejwy”, z czasem: „Grajwo”. Ostatecznie pozostała nazwa „Grajewo”.

Pierwsze wzmianki o istnieniu wsi książęcej Graywa pochodzą z 1426 r. Niekorzystne położenie, na zupełnym pustkowiu, tuż przy granicy krzyżacko-litewskiej, stanowiło przeszkodę w trwałym osadzeniu wsi i dopiero Jan z Białowieży, kuchmistrz księcia mazowieckiego Kazimierza, osiadł tu na dłużej. To właśnie on polecił zbudować młyn na rzece, a w roku 1478 ufundował kościół. Od 1483 r. zaczął nazywać siebie Grajewskim; od niego wywodzi się rodzina szlachecka Grajewskich herbu Gozdawa.

Po kilkudziesięciu latach atutem miasta stało się położenie geograficzne. Właśnie tu krzyżowały się dwa szlaki: z Mazowsza na Litwę i z Podlasia do Prus. Przy skrzyżowaniu tych szlaków w XVI wieku powstało najstarsze centrum miasta – rynek handlowy.

W 1540 roku, na prośbę Grajewskich, którzy chcieli podnieść swoje dochody także dzięki handlowi, Zygmunt Stary nadał wsi Grajewo prawa miejskie, a w 1695 roku Jan III Sobieski nadał miastu prawo odbywania cotygodniowych targów. Trzy lata później następny władca polski August II nadał przywilej odbywania jarmarków. Kiedy zaczęły pojawiać się pierwsze oznaki kryzysu miast w Polsce, miejscowość, mimo korzystnego położenia, nie rozwijała się. Zniszczenia wojenne, m.in. w okresie potopu szwedzkiego, spowodowały, że Grajewo stało się małą osadą na ziemi łomżyńskiej. Według rejestru sporządzonego w 1777 roku, miasto liczyło zaledwie 43 domy oraz 258 mieszkańców, a 20 lat później, zapewne po pożarze lub innym kataklizmie, już tylko 23 domy i 218 mieszkańców. Miasto powoli upadało, choć zapisało piękną kartę w powstaniach narodowych. W okolicach miały miejsce walki m.in. w okresie powstania kościuszkowskiego, listopadowego i styczniowego. W 1870 roku odebrano mu prawa miejskie z powodu udziału mieszkańców w powstaniu styczniowym, był to jednak okres, kiedy miasto, dzięki położeniu na pograniczu prusko – rosyjskim, zaczęło ożywiać się gospodarczo.

Rozkwit miasta nastąpił w drugiej połowie XIX wieku po wybudowaniu szosy Petersburg – Warszawa (ok. 1820 r.) oraz kolei żelaznej Odessa – Brześć – Królewiec w 1873 roku. W tym czasie założono wiele zakładów przemysłowych: fabrykę mydła i świec, hutę szkła, która została zlikwidowana po przeszło stu latach, fabrykę pasów transmisyjnych – później przekształconą w fabrykę taśm gumowych.

W latach II wojny światowej, w nocy z 6 na 7 września 1939 roku, miasto zostało zajęte przez Niemców, a po 21 września tego roku znalazło się pod okupacją radziecką.

Po 22 VI 1941 roku Grajewo znów okupowali Niemcy. W okresie okupacji aktywnie działał ruch oporu. 9 Pułk Strzelców Konnych Armii Krajowej 8 września 1944 roku stoczył z oddziałami niemieckimi największą w naszym regionie bitwę partyzancką na Czerwonym Bagnie. Okupacja hitlerowska zakończyła się w Grajewie 23 stycznia 1945 r. Tego dnia do miasta wkroczyła armia radziecka. W czasie wojny zginęło ponad 5 tys. mieszkańców z ogólnej liczby prawie 10 tys. Miasto w ponad 28% uległo zniszczeniu. W lasach wokół Grajewa znajdują się miejsca masowych straceń (Kosówka, Bogusze, Prostki).

Po drugiej wojnie światowej miasto powiększyło swoje granice o tereny okolicznych wsi. Intensywna rozbudowa nastąpiła w latach 70. w związku z lokalizacją dużych zakładów przemysłowych: przetwórstwa drzewnego i mleczarskiego. Przyczyniło się to do napływu ludności, a następnie lokalizacji osiedli mieszkaniowych wielorodzinnych: Tysiąclecia, Broniewskiego, Centrum, Południe oraz jednorodzinnych: Huta i Północ.

Najcenniejsze obiekty podlegające ochronie:

  • Zespół kościoła parafialnego pw. Trójcy Przenajświętszej: kościół i dzwonnica z połowy XIX wieku, plebania z okresu międzywojennego.
  • Budynek Klubu Hades, który obecnie jest placówką Miejskiego Domu Kultury w Grajewie, jest jednym z nielicznych zabytków miasta, który nie został zniszczony w trakcie działań wojennych. Bryła zewnętrzna budynku do dnia dzisiejszego pozostała w zasadzie bez zmian. Obiekt od początku istnienia pełnił rolę kasyna oficerskiego zarówno podczas stacjonowania oddziałów carskich, jak i w okresie II RP w trakcie stacjonowania 9. Pułku Strzelców Konnych. Historycy przypuszczają, że mógł on powstać w latach 1894 – 1897.
  • Cmentarz rzymskokatolicki z początku XIX w., na którym mieści się kaplica grobowa rodziny Wilczewskich z 1839 r., Murowana brama cmentarna – koniec XIX w.

Red. Marta Śliwińska

Fot. Marta Śliwińska/Podlaskie24.pl

grajewo.pl/(T.Dudziński)Grajewska Izba Historyczna

0 0 votes
Article Rating
  • Lider nowy

Powiązane artykuły:

Subscribe
Powiadom o
guest

0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments

Partnerzy