6 stycznia obchodzimy uroczystość Objawienia Pańskiego – nazywaną również świętem Trzech Króli. I choć każdy zna historię o Mędrcach ze Wschodu, którzy przybyli do Betlejem, by pokłonić się Jezusowi, to mało osób wie jednak, skąd właściwie wzięło się to święto i z jakimi tradycjami jest związane. Przyjrzyjmy się zatem tym zagadnieniom.
Zgodnie z Ewangelią św. Mateusza, trzej królowie dotarli do Betlejem, gdyż dowiedzieli się od proroków, że narodził się król żydowski.
W drodze przewodziła im Gwiazda Betlejemska. Kiedy odnaleźli świętą rodzinę w stajence, złożyli pokłon i pozostawili po sobie dary. Kacper podarował kadzidło, a więc symbol boskości, Melchior ofiarował złoto, które nawiązywało do władzy królewskiej, a Baltazar – mirrę zwiastującą męczeńską śmierć Jezusa. Ich wizyta pokazuje odpowiedź narodów na pojawienie się Chrystusa. W Biblii przybysze nazwani byli jednak mędrcami lub magami, a dopiero w średniowieczu zaczęto stosować określenie ,,królowie’’.
Nie jest pewne, czy faktycznie mędrców było trzech. Nie wiadomo też, czy istnieją ich relikwie. Wprawdzie w 1164 roku arcybiskup Rainald von Dassel, który kierował kancelarią cesarza Fryderyka Barbarossy, przywiózł z podbitego Mediolanu szczątki – były tam czczone właśnie jako relikwie Trzech Króli. Zgodnie z podaniami, pojawiły się one w Italii w IX wieku. Wcześniej natomiast miała je znaleźć w Jerozolimie św. Helena – matka cesarza Konstantyna. Obecnie relikwie znajdują się w Relikwiarzu Trzech Króli w katedrze św. Piotra i Najświętszej Marii Panny w Kolonii. Autorem relikwiarza jest Mikołaj z Verdun.
Objawienie Pańskie to jedno ze świąt, które zostało najwcześniej ustanowione przez Kościół.
Pierwotnie było jednak powiązane z Bożym Narodzeniem. Po grecku nazywano je Epifaneją, co oznacza ,,zjawienie się’’, ,,objawienie się’’. Miało bowiem symbolizować objawienie się Boga przed całym światem. Dopiero od końca IV wieku święto Trzech Króli stało się niezależne od Bożego Narodzenia. Obecnie uroczystość symbolizuje uniwersalność zbawienia – ma pokazywać, że dotyczy ono wszystkich ludzi. Na ten fakt wskazuje chociażby przedstawienie Trzech Króli – jeden z nich jest ciemnoskóry, drugi młody, a trzeci stary. Ponadto reprezentują oni sąsiednie religie, a mimo to poszukują Boga i przyjmują Dobrą Nowinę. To symbolizuje wyższość zbawienia ponad wszelkimi podziałami.
Od 2011 roku święto Trzech Króli jest dniem wolnym od pracy.
Wcześniej należało do świąt państwowych, lecz w 1960 roku władze komunistyczne zadecydowały, że nie będzie dniem wolnym od pracy. Przy okazji zmiany Kodeksu pracy Sejm RP uchwalił nową ustawę. Została ona podpisana przez prezydenta Bronisława Komorowskiego. Odtąd wszyscy mogą uczestniczyć w obchodzeniu tej uroczystości. Podobnie sprawa wygląda również w innych krajach. M.in. w Austrii, Chorwacji, Finlandii, Grecji czy Hiszpanii święto Trzech Króli jest dniem wolnym od pracy.
W naszym kraju możemy spotkać kilka ważnych zwyczajów powiązanych z tą uroczystością.
Do najbardziej znanych należy zapisywanie na drzwiach mieszkania K+M+B z aktualnym rokiem. Wprawdzie obecnie litery te odczytujemy jako inicjały trzech króli, lecz dawniej oznaczały one błogosławieństwo ,,Niech Chrystus błogosławi mieszkanie!’’ (Christus mansionem benedicat). Na ulicach często odbywa się Orszak Trzech Króli – pojawi się on również w Białymstoku. Ponadto 6 stycznia w kościołach w całej Polsce obchodzony jest jako dzień misyjny. Zbiera się więc wtedy ofiary, które trafiają do Krajowego Funduszu Misyjnego. Zebrane środki służą zatem wspieraniu polskich misjonarzy.
Święto Trzech Króli należy do niewielu świąt nakazanych, przypadających w dniu powszednim. Katolicy muszą więc uczestniczyć wtedy we mszy świętej – w przeciwnym wypadku popełniają grzech. Warto natomiast wiedzieć o tym, że Objawienie Pańskie występuje również w tradycji prawosławnej. Jest jednak znane pod nazwą Epitafii – podobnie jak w Kościele luterańskim. Należy do 12 głównych świąt obchodzonych w roku liturgicznym.
Jeśli nie możecie uczestniczyć w tegorocznym Orszaku Trzech Króli, to zapraszamy Was na nasz portal. Będziemy zdawać Wam relację!
Red. Kamil Dąbrowski
Fot. pixabay.com
