Narodowy Instytut Dziedzictwa po raz kolejny rozpoczął nabór zgłoszeń do ogólnopolskiego konkursu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków „Zabytek Zadbany”
Ten prestiżowy tytuł przyznawany jest zarządcom oraz właścicielom obiektów zabytkowych, za wybitne osiągnięcia w dziedzinie konserwacji oraz właściwego utrzymania zabytków.
Zgłoszenia do konkursu należy nadsyłać do 31 stycznia 2023 roku
W Polsce jest ponad 700 tysięcy zabytków wpisanych do ewidencji oraz rejestru zabytków. Konkurs „Zabytek Zadbany” pozwala docenić tych najbardziej zaangażowanych właścicieli ibzarządców, którzy wzorcowo przeprowadzili prace przy zabytku. Wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalny Konserwator Zabytków, dr Jarosław Sellin przypomina, że konkurs ma za zadanie motywować do działań na rzecz renowacji i lepszego użytkowania zabytków:
– Zabytki znajdują się pod pieczą swoich właścicieli lub zarządców, którzy ponoszą ciężar starań o zachowanie, przywracanie i uczytelnianie ich wartości.
Jednocześnie dziedzictwo jest dobrem wspólnym i depozytem, który należy przekazać przyszłym pokoleniom.Każdego z nas cieszą zabytki zadbane – odzyskujące dawną świetność i właściwe znaczenie w przestrzeni kulturowej, właściwie użytkowane, pokazujące nasz szacunek dla przeszłości, przyciągające zwiedzających, często pełniące funkcję edukacyjną.
Z roku na rok obserwujemy jak wiele obiektów zabytkowych zostaje ocalonych i pięknie odrestaurowanych dzięki pracom konserwatorskim i remontowym.
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego nieustannie stara się powiększać możliwości finansowe dla obiektów zabytkowych.
Pod koniec ubiegłego roku został ogłoszony został Rządowy Program Odbudowy Zabytków, w ramach którego z budżetu państwa na odbudowę zabytków zostanie przeznaczone 3 mld zł.
Konkurs „Zabytek Zadbany” ma wieloletnią tradycję
Po raz pierwszy zorganizowany został w 1975 r. O miano laureatów i wyróżnionych mogą ubiegać się właściciele i zarządcy zabytkowej architektury, którzy wzorowo i konsekwentnie prowadzą działania badawcze, rewitalizacyjne, konserwatorskie i budowlane celem utrzymania w jak najlepszym stanie zabytków, nad którymi sprawują pieczę.
Konkurs ma charakter otwarty i nieodpłatny
Konkurs ma na celu promocję właściwych postaw w zakresie opieki nad zabytkami oraz ich użytkowania i zagospodarowania.
Konkurs realizuje wiele istotnych celów systemu ochrony zabytków. Jego ideą jest także promocja pewnej formuły współpracy i budowania społecznej opieki nad zabytkami.
Budowanie świadomości społecznej poprzez promowanie dobrych wzorców było fundamentem powstałego w 1975 r. konkursu Generalnego Konserwatora Zabytków „Zabytek Zadbany”, za którego organizację odpowiada współcześnie Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Konkurs jest adresowany do właścicieli i zarządców obiektów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych
Zgłoszeń obiektów mogą dokonywać ich właściciele, posiadacze i zarządcy, a także Wojewódzcy Konserwatorzy Zabytków lub konserwatorzy samorządowi oraz kierownicy delegatur Wojewódzkich Urzędów Ochrony Zabytków.
Biało-niebieska tarcza drogą do promocji regionu
Konkurs to nie tylko promocja dobrych praktyk w zakresie ochrony zabytków, ale również promocja dziedzictwa kulturowego w rozwoju gmin.
Laureaci i wyróżnieni otrzymują
dyplomy Generalnego Konserwatora Zabytków i tablice „Zabytku Zadbanego” do oznakowania obiektów ze znakiem Błękitnej Tarczy. Ten symbol ochrony zabytków w Polsce został zaprojektowany przez Jan Zachwatowicza, jednego z największych polskich konserwatorów zabytków.
Tablice „Zabytku Zadbanego” są nie tylko wizytówką dla obiektu i jego właściciela, ale również ważnym elementem dla jego promocji, jak również całego regionu.
Zadbane zabytki to podstawa do rozwoju turystyki kulturowej, coraz bardziej popularnej w Polsce, o czym świadczy rozpoznawalność laureatów poprzednich edycji konkursu.
Tylko na przestrzeni ostatnich 12 edycji konkursu, zrealizowanych przez NID, zostało nagrodzonych 222 zabytków. W 2022 roku w konkursie „Zabytek Zadbany” zgłoszonych zostało 100 obiektów, a nagrodzono 22.
Zgłoszenia do konkursu „Zabytek Zadbany” można składać w następujących kategoriach:
A. Utrwalenie wartości zabytkowej obiektu;
B. Rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu (w tym założenia dworskie i pałacowe);
C. Adaptacja obiektów zabytkowych;
D. Architektura i budownictwo drewniane;
E. Zabytki techniki (w tym budownictwo przemysłowe i inżynieryjne);
F. Kategoria specjalna: właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem.
Zgłoszenia w formie dokumentacji zgłoszeniowej należy nadsyłać do 31 stycznia 2023 roku (decyduje data stempla pocztowego).
Szczegółowe informacje oraz dokumenty do pobrania znajdują na stronie konkursu: https://nid.pl/konkursy/zabytek-zadbany/.
Red. M.L.
Fot. Pracownia Terenowa w Białymstoku
Narodowy Instytut Dziedzictwa