Białystok. Prawosławne uroczystości ku czci św. Mikołaja

W katedrze prawosławnej w Białymstoku uczczono w czwartek rocznicę przeniesienia relikwii Mikołaja Cudotwórcy z Myry Licyjskiej w obecnej Turcji do Bari we Włoszech. To święto patronalne białostockiej katedry – najważniejszej świątyni prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej.

Głównej liturgii zakończonej procesją przewodniczył ordynariusz tej diecezji abp Jakub w asyście arcybiskupa bielskiego Grzegorza i biskupa supraskiego Andrzeja. W czwartek przypada 26. rocznica ingresu arcybiskupa Jakuba (wówczas jako biskupa), czyli liturgicznego wprowadzenia w obowiązki. Uroczystość odbyła się 22 maja 1999 r.

Patron białostockiej katedry biskup Mikołaj żył na przełomie III i IV w. w Azji Mniejszej. Urodził się jako jedyny syn pobożnych rodziców. W żywotach świętych zapisano, że gdy był młodym kapłanem, po śmierci rodziców cały swój majątek rozdał biednym.

Ten czczony w Kościołach katolickim i prawosławnym teolog, zwany cudotwórcą, jest patronem żeglarzy i wędrowców, a także panien pragnących zmienić stan cywilny. Uważa się go także za orędownika osób skrzywdzonych przez los.

Święty  Mikołaj

Św. Mikołaj zasłynął z podrzucania złota i jedzenia do domu trzech biednych sióstr, by – mając posag – mogły wyjść za mąż. Stąd miał się wziąć zwyczaj obdarowywania prezentami w dniu jego wspomnienia. Podczas pielgrzymki do Ziemi Świętej zapowiedział żeglarzom, że czeka ich straszna burza. Morze uspokoiły modlitwy świętego.

Relikwie św. Mikołaja są w Bari we Włoszech. Przeniesiono je tam z Myry (Miry) w Licji, gdzie święty zmarł 6 grudnia między rokiem 345 a 352 (dokładnej daty nie udało się ustalić) jako biskup tego miasta. Jego ciało spoczęło w krypcie tamtejszej katedry.

W 1087 r. biskup Bari zorganizował wyprawę do Azji po relikwie świętego. Po dopłynięciu do Myry uzbrojeni żeglarze włamali się do bazyliki i je wykradli. Rok później papież Urban II, konsekrując nowy kościół w Bari, wyprawę Włochów nazwał przeniesieniem relikwii z Myry do Bari, gdzie są do dziś.

Białostocka katedra prawosławna została wybudowana w latach 1843-1846 jako świątynia parafialna, ponieważ Białystok należał wówczas do diecezji grodzieńskiej. W 1951 r., po utworzeniu prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej, podniesiono ją do rangi świątyni katedralnej.

W katedrze jest – szczególnie czczona – ikona przedstawiająca św. Mikołaja.

Prawosławie jest drugim co do liczby wiernych wyznaniem w Polsce, największe skupiska wiernych Cerkwi są w Podlaskiem.

Hierarchowie Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego liczbę wiernych w całym kraju szacują na 450-500 tys. W Narodowym Spisie Powszechnym przeprowadzonym w 2021 r. przynależność do tego Kościoła w Polsce zadeklarowało (pytanie o wyznanie było dobrowolne, można było odmówić odpowiedzi na nie) niecałe 151,7 tys. osób. (PAP)