Natalka Suszczyńska za zbiór opowiadań „Chipsy dla gości” oraz Sonia Nowacka za debiut poetycki „Saros” zostały laureatkami 34. edycji Nagrody Literackiej Prezydenta Miasta Białegostoku im. Wiesława Kazaneckiego, którą wręczono w niedzielę wieczorem.
Nagroda Kazaneckiego jest przyznawana żyjącym twórcom związanym ze środowiskiem artystycznym Białegostoku lub tym, którzy pochodzą z tego miasta, albo ich twórczość jest związana z miastem i regionem i których książki wydano w Białymstoku. Nagroda przyznawana jest w dwóch kategoriach: za najlepszą książkę spośród wszystkich gatunków literackich oraz za najlepszy ogólnopolski poetycki debiut roku.
W tym roku do nagrody zgłoszono ponad 80 pozycji, sześć z nich otrzymało nominacje. Nazwiska laureatów ogłoszono w niedzielę wieczorem podczas uroczystej gali.
„Dzieje się historia po raz 34.” – mówił podczas gali prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski. Nawiązując do symbolu nagrody – pegaza – powiedział, że „latające słowa” to przede wszystkim poezja, a – jeśli chodzi o prozę – to dużo było o historii, o tym, żeby „pamiętać troszkę o inności Podlasia, pamiętać o mniejszościach”. Podkreślił, że w każdej edycji nagrody pokazywana jest odmienność tego regionu, która jest bardzo ważna i ubogacająca codzienną kulturę.
Przewodnicząca kapituły nagrody Katarzyna Sawicka-Mierzyńska mówiła jeszcze przed wręczeniem nagrody, że kapituła nie miała łatwego wyboru w tym roku, jeśli chodzi o najlepszą książkę, natomiast jednogłośnie wybrała debiut poetycki.
Zbiór opowiadań „Chipsy dla gości” Natalki Suszczyńskiej kapituła nagrodziła – jak napisano w uzasadnieniu – „za liryczne uchwycenie codzienności i podszytej grozą i dziwnością”. Sawicka-Mierzyńska, przybliżając tę książkę, mówiła, że świat, który wyłania się z tych opowiadań, choć bywa zabawny i fantazyjny, to wypełniają go bohaterowie, którzy zmagają się z poczuciem pustki, alienacji czy trudnościami w relacjach.
Suszczyńska, która kilka lat temu była nominowana do nagrody Kazaneckiego za książę „Dropie”, odbierając nagrodę, dziękowała poszczególnym osobom, mówiła, że to ważny dla niej wieczór.
W tej kategorii nominowane też były dwa reportaże: „Kamienie musiały polecieć. Wymazywana przeszłość Podlasia” Anety Prymaki-Oniszk (laureatki Nagrody Kazaneckiego za książkę „Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy”) oraz „Zaśnięcie Anisy. Opowieść o polskich starowierach” Katarzyny Roman-Rawskiej.
Po raz szósty przyznano nagrodę za ogólnopolski poetycki debiut roku. Trafił on do Soni Nowackiej za tomik „Saros”, który kapituła nagrodziła „za syntezę motywów i lęków teraźniejszości”. Sawicka-Mierzyńska, mówiąc o tej pozycji, wskazała, że poetka „śpiewa pieśń o świecie, któremu odebrano przyszłość”.
Nowacka, odbierając nagrodę, zaprosiła na scenę pozostałych nominowanych w tej kategorii i we wspólnym oświadczeniu, które powstało jeszcze przed galą, wskazali, że „nagroda ta stwarza jedną z niewielu przestrzeni w Polsce pozwalających na docenienie nowej poezji poza logiką warunków rynkowych”. Podkreślili, że od lat trwa dyskusja o wynagrodzeniu literatów, a także systemie nagród literackich, dlatego postanowili podzielić się nagrodą po równo, bo – jak podkreślili – wszystkie nominowane książki są „efektem talentu i wieloletniej pracy (…), zaś tytuł laureata stanowi osobne, szczególne wyróżnienie”.
W kategorii za poetycki debiut nominowani zostali także: Aleksandra Górecka za „Reguła trzech” oraz Rafał Wawrzyńczyk za „Dziecko na głowie króla”.
Wysokość nagrody za książkę roku wynosi 25 tys. zł, natomiast za debiut poetycki – 15 tys. zł.
Nagroda Kazaneckiego przyznawana jest od 1991 roku. W ubiegłym roku nagrodę otrzymało trzech twórców – Mikołaj Grynberg za reportaż „Jezus umarł w Polsce”, Justyna Kulikowska za poemat „Obóz zabaw” oraz Joanna Łępicka za debiut poetycki „Zeszyt ćwiczeń”. Wśród dotychczasowych laureatów nagrody są m.in.: Mira Łuksza, Anna Kamińska, Aneta Prymaka-Oniszk, Ignacy Karpowicz, Jan Leończuk, Edward Redliński, Katarzyna Ewa Zdanowicz, Anna Sołbut, Krzysztof Czyżewski, Piotr Janicki, Agnieszka Pajączkowska i Andrzej Stasiuk.
Nagroda im. Kazaneckiego przyznawana jest żyjącym twórcom związanym ze środowiskiem artystycznym Białegostoku lub tym, którzy pochodzą z tego miasta, albo ich twórczość jest związana z miastem i regionem i których książki wydano w Białymstoku. Patron – Wiesław Kazanecki (1939-89), to urodzony w Białymstoku poeta, prozaik i publicysta. Debiutował w 1959 roku. Pierwszy zbiór wierszy pt. „Kamień na kamieniu” opublikował w 1964 r. Prawdziwym sukcesem poety okazał się jednak dopiero wydany w 1969 roku tomik „Portret z nagonką”. Krytycy pisali wówczas, że jego wiersze były „świadectwem zmagania się współczesnego poety z zachłanną rzeczywistością, która dawno utraciła swój wymiar etyczny”. Pośmiertnie ukazały się m.in. jego „Poezje wybrane”, „List na srebrne wesele”, „Wiersze ostatnie”.(PAP)
Red. OKO
PAP Regiony
