O wpisanie do rejestru zabytków wici akantowej, drewnianej, rzeźbionej, okalającej zabytkową ramę obrazu „Stygmatyzacja św. Franciszka z Asyżu” do Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zwróciła się parafia rzymskokatolicka pw. św. Antoniego Padewskiego w Stawiskach (gmina Stawiski).
Ornament w formie wijących się i wzajemnie przeplatających się stylizowanych elementów roślinnych wykonany jest z drewna, malowany, o kształcie zbliżonym do prostokąta. W górnej części znajduje się tarcza herbowa z emblematem franciszkanów, przedstawiającym dwie skrzyżowane ręce. Jedna, obnażona symbolizuje Chrystusa, druga – ubrana w habit przedstawia św. Franciszka. W górnej części herbu został wkomponowany trójliść a na nim krzyż będący zwieńczeniem akantowej ramy.
„Ornament posiada wartości artystyczne przejawiające się m.in. w umiejętnym zakomponowaniu, nienagannym sposobie doboru detalu poprzez połączenie elementów roślinnych i heraldycznych oraz bardzo dobrej technice wykonania. Stanowi doskonały przykład rzemiosła artystycznego o znaczeniu lokalnym” – mówi prof. Małgorzata Dajnowicz, podlaska konserwator zabytków.
Ornament – wić akantowa otacza ramę obrazu „Stygmatyzacja św. Franciszka z Asyżu”.
Znajduje się w zamknięciu nawy północno-wschodniej kościoła pw. św. Antoniego Padewskiego w Stawiskach. Stanowi jeden z ołtarzy bocznych kościoła parafialnego. Czas powstania ornamentu szacuje się na lata 80. XIX wieku.
Budowę murowanego kościoła i klasztoru w Stawiskach rozpoczęto w 1788 roku.
Klasztor został ukończony w 1791 roku, zaś kościół (bez wież) w latach 1813-1818 staraniem dziedzica Antoniego Bykowskiego, według projektu realizowanego przez Teodora Sayfrieda. W 1822 roku kościół został poświęcony pw. św. Antoniego Padewskiego jako filialny parafii Poryte. W 1927 roku do kościoła zostały dobudowane górne kondygnacje wież, które w trakcie II wojny światowej uległy zniszczeniu. Odbudowano je dopiero w latach 1951-1952. Kościół w Stawiskach jest przykładem późnobarokowej architektury sakralnej z późniejszymi przekształceniami.
Red. M.L.
Fot. WUOZ
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Białymstoku
