Zielonoświątkowe zwyczaje na festynie w skansenie

Obrzędy związane z Zielonymi Świątkami, jak zwyczaj chodzenia z królewną, regionalna kuchnia i muzyka ludowa – to niektóre atrakcje festynu etnograficznego, który w sobotę po południu odbędzie się w Podlaskim Muzeum Kultury Ludowej w Wasilkowie k. Białegostoku

Zielone Świątki to potoczna nazwa chrześcijańskiego święta Zesłania Ducha Świętego, które przypada 50 dni po Niedzieli Wielkanocnej.

Jak przypomina Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej, Zielone Świątki tradycyjnie to święto było symbolicznym zakończeniem zimy i początkiem lata, a źródłem wielu zwyczajów są przedchrześcijańskie obchody wiosny oraz pradawne obrzędy agrarne i pasterskie.

Ważną rolę podczas Zielonych Świątek odgrywał kolor zielony jako symbol odrodzenia. Dlatego też – jak przypomina muzeum – pola majono, aby zapewnić urodzaj. Do ziemniaków wtykano olchę, a do zboża – giętką leszczynę. Budynki dekorowano zielonymi gałązkami, najczęściej brzozy. Wierzono, że uchroni to dom przed urokami, a także zapewni urodzaj. Powszechne było też strojenie krów wiankami oraz palenie zielonoświątkowych ognisk, które miały chronić przed czarownicami. Wierzono, że potrafią one, stosując różne magiczne praktyki, wpłynąć na nieurodzaj.

Znanymi ludowymi praktykami odganiającymi złe duchy i zapewniającymi urodzaj było chodzenie z królewną, które będzie można zobaczyć w sobotę w skansenie.

Tradycja chodzenia z królewną polegała na tym, że na Zielone Świątki kobiety wybierały spośród siebie najmłodszą i najładniejszą dziewczynę, której zakładano na głowę wianek i ubierano w biały strój, następnie wraz z mężczyznami (marszałkami) obchodziły z nią pola. Miało to chronić uprawy przed klęską nieurodzaju, gradobiciem czy innymi zniszczeniami. Od gospodarzy korowód dostawał poczęstunek.

„Obchód kończył się ucztą i tańcami – na cześć królewny oraz chwałę zwycięskiej wiosny” – podaje muzeum.

Zielone Świątki były też świętem pasterskim. Bydło przystrajano wstążkami i wiankami, by zapewnić płodność i obfitość mleka. Do magicznych czynności tego dnia należało też palenie ognisk, co miało chronić pola przed złymi mocami.

Podczas sobotniego festynu będzie można zapoznać się z innymi zwyczajami zaprezentowanymi przez zespoły ludowe i wziąć udział w ludowej potańcówce. Będą też stoiska z rękodziełem i regionalnymi potrawami. (PAP)