Na Zwiastowanie bocian w gnieździe stanie. Co to są busłowe łapy?

Busłowe Łapy czas piec

W piątek 25 marca Święto Zwiastowania w Kościele katolickim, niecałe dwa tygodnie później, 7 kwietnia, obchodzą je wyznawcy prawosławia. W tradycji ludowej właśnie to święto wyznaczało początek wiosny. Dawniej wierzono, że w tym dniu budzą się ze snu zimowego skowronki i jaskółki, cieszono się powrotem bocianów.

Zwiastowanie Najświętszej Marii Panny to jedno z najważniejszych świąt maryjnych. Dawniej na wsi obowiązywał w tym dniu zakaz wykonywania wszelkich prac zarówno w polu, jak i w gospodarstwie. Unikano też wychodzenia do lasu. Obawiano się węży, gdyż powszechna była wiara, że właśnie tego dnia wypełzają ze swoich kryjówek.

Wiele zwyczajów ludowych związanych ze Świętem Zwiastowania dotyczy powrotu ptaków. Szczególnym szacunkiem i miłością otoczone były zawsze bociany, które przylatują w pierwszy dniach wiosny, zgodnie z ludowym przysłowiem „Na Zwiastowanie bocian w gnieździe stanie”.

Kiedyś ludzie zachęcali te piękne ptaki do zakładania gniazd na dachach swoich budynków, bo wierzyli, że to przynosi szczęście: „Bocianie gniazdo miało zapewnić ochronę całej zagrodzie przed pożarem, gradem, uderzeniem pioruna a nawet miało przynieść powodzenie i szczęście wszystkim domownikom. Stąd też niektórzy gospodarze mocowali na dachach budynków gospodarczych brony, które miały ułatwić bocianom zakładanie gniazd” – czytamy w książce „Rok obrzędowy na Podlasiu” Artura Gawła.

Na Podlasiu wracające z dalekich stron ptaki witano szczególnie uroczyście. Busły, bo tak nazywali je mieszkańcy przygranicznych białoruskich wsi, miały przegnać zimę, przynieść radość i słońce. Do dziś w niektórych miejscowościach zachował się zwyczaj pieczenia „busłowych łap”. Wypieki w kształcie ptasich łap mają powitać przylatujące bociany albo przywołać je, jeśli jeszcze się nie pojawiły. Dawniej, gdy pierwszy bocian pojawiał się nad gospodarstwem domownicy wybiegali z domów i unosząc wysoko „busłowe łapy” wołaniem zachęcali ptaki do pozostania w gospodarstwie.

Pierwszy bocian już się pojawił w Białymstoku. Bociany widzieli już mieszkańcy Łomży i wsi Wólka koło Juchnowca.