78. rocznica Bitwy o Monte Cassino

W maju 1944 r. żołnierze 2. Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Władysława Andersa przełamali zacięty niemiecki opór i zdobyli klasztor na Monte Cassino, otwierając sprzymierzonym wojskom drogę na Rzym.

– Możemy w wolnym i niepodległym kraju w pełni oddać cześć poległym. Towarzyszy nam też świadomość, że krew przelana pod Monte Casino obliguje nas do tego, aby przez lata pamiętać o  wartościach, które żołnierzom przyświecały – mówił podczas uroczystości wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski.

Wraz z wojewodą kwiaty przed Pomnikiem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie złożyli przedstawiciele służb mundurowych. Hołd walczącym w Bitwie o Monte Cassino oddali organizatorzy uroczystości: Wojewódzka Rada Kombatantów i Osób Represjonowanych na czele z jej prezesem Tadeuszem Chwiedziem, Oddział w Białymstoku Krajowego Związku Byłych Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie z prezesem zarządu płk. Bogdanem Toporem oraz przedstawiciele miasta.

Urząd Miejski reprezentował zastępca prezydenta Przemysław Tuchliński. Wcześniej, w imieniu prezydenta Białegostoku Tadeusza Truskolaskiego, jego zastępca Rafał Rudnicki zapalił znicz pod pomnikiem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie na Cmentarzu Miejskim.

– Bitwa pod Monte Cassino była najokrutniejszą z walk stoczonych przez wojsko polskie na Zachodzie. Pochłonęła najwięcej ofiar, poległych, zaginionych i rannych. 18 maja to symboliczna data, dziś przywołujemy także bohaterów wszystkich bitew i potyczek, w których podczas drugiej wojny światowej, na obcej ziemi uczestniczyli polscy żołnierze – powiedział zastępca prezydenta Przemysław Tuchliński. – Zaznaczamy dziś naszą pamięć o wszystkich bohaterach, by przypomnieć o wartościach, które przyświecały im podczas walk i działalności po zwycięstwie.

18 maja to również dzień urodzin papieża Jana Pawła II. W imieniu marszałka Artura Kosickiego, Tomasz Szeweluk, sekretarz województwa, by uczcić pamięć tych wydarzeń, złożył wieńce przed pomnikami: Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie oraz Jana Pawła II w Białymstoku.

Tomasz Szeweluk, odczytując list marszałka Artura Kosickiego, przypomniał, że czyn zbrojny Wojska Polskiego wniósł olbrzymi wkład w działania zbrojne aliantów w czasie II wojny światowej.

– Ogromne było bohaterstwo w tej bitwie polskich żołnierzy. Ogromna była też ich ofiara. Dla prawie tysiąca z nich był to kres ich drogi do Polski. Obchodzona dzisiaj rocznica, ma także ważne znaczenie dla ziemi podlaskiej. To stąd – z terenów przedwojennego województwa białostockiego pochodziło wielu żołnierzy 2. Korpusu gen. Andersa – mówił.

W czasie uroczystości przyznano odznaki: kombatancką „Polska Niepodległa 1918”, „Za Zasługi ZKRP i BWP”, Kombatanckie Odznaki Jubileuszowe „Niepodległa 1918-2018”, „100-lecia Związku Inwalidów Wojennych RP Kombatancki Krzyż Zwycięstwa” oraz Kombatancki Krzyż Zwycięstwa. Wręczono także Pamiątkową Polską Szable Oficerską WZ 1921.

Wśród wyróżnionych był również wojewoda podlaski, który otrzymał Kombatancką Gwiazdę Pamięci „Polska Niepodległa – 1918” jako zasłużony w dziele upowszechniania i utrwalania tradycji wyzwoleńczych.

Bitwa pod Monte Cassino była jedną z najcięższych bitew II wojny światowej. W czasie walk zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych. Masyw Monte Cassino wraz ze znajdującym się na wzgórzu klasztorem benedyktynów był wówczas kluczową niemiecką pozycją obronną na tzw. linii Gustawa, mającą uniemożliwić aliantom zdobycie Rzymu. 18 maja 1944 r. po niezwykle zaciętych walkach zdobył je 2. Korpus Polski dowodzony przez gen. Władysława Andersa.