Nie da się ukryć, że województwo podlaskie w dużej mierze jest znane z przepięknych cerkwi. Nic dziwnego – w końcu w samym Białymstoku, co piąta osoba jest wyznania prawosławnego. W całym Podlasiu, wiernych jest około 200 tysięcy. Jedną z najciekawszych świątyń w Białymstoku jest cerkiew Mądrości Bożej, inspirowana Stambulską Hagią Sophią.
To właśnie białostocką Hagię Sophię postanowiliśmy odwiedzić z kamerami
„Hagia Sophia” w języku greckim oznacza „Mądrość Bożą”, czyli odwieczne Boże Słowo, stając się Jezusem z Nazaretu – wytłumaczył nam ks. Anatol Konach, proboszcz parafii pw. Mądrości Bożej. Niezwykle gościnny ksiądz Kościoła Prawosławnego przybliżył historię cerkwi – zarówno oryginalnej, jak i białostockiej.
„Początek to rok 1987. Przyjechał patriarcha Dymitrios z Konstantynopola [aby poświęcić kamień węgielny pod budowę cerkwi – przyp.]. Ja byłem wtedy wikariuszem parafii Świętego Ducha. Pogoda była paskudna, a wizyta się przeciągnęła, gdyż milicjanci powieźli patriarchę przez Łomżę” – mówi proboszcz.
Z tego wydarzenia ostały się jedynie zdjęcia, które przechowuje parafia. Budowę cerkwi rozpoczęto w tym samym roku. Freski, które możemy zobaczyć wewnątrz świątyni, wykonała czteroosobowa grupa malarzy. Przewodził jej prof. Konstantinos Xenopoulos.
„Cerkiew została wykonana z cegły. Niektórzy architekci byli oburzeni, że Hagia Sophia powinna zostać wykonana z białego marmuru – tak jak oryginał. Jednak nasze skromne możliwości nie pozwoliły na to. Mając to na uwadze, postanowiłem kilkanaście lat temu, że chociaż wnętrze powinno przypominać oryginalne ściany” – dodaje ks. Anatol.
„Największe wydarzenie muzyczne w cerkwi? Myślę, że każda liturgia”
Mówiąc o białostockiej Hagii Sophii, nie można pominąć fenomenalnej akustyki pomieszczenia. Odpowiednia budowa uniemożliwiła powstawanie zjawisk pogłosu i echa. Sprzyja to organizacji chórów przez parafię. Aktualnie funkcjonują tam cztery profesjonalne chóry, a w przygotowaniach są jeszcze dwa dziecięce. Białostocka świątynia stała się także ośrodkiem upowszechniania muzyki cerkiewnej.
„Wszystko dzięki bardzo dobrej akustyce. Głos leci przez 7,5 sekundy – i to nie ja mierzyłem ze stoperem w ręku, a elektroniczne urządzenia. Poza tym świątynia jest obszerna i wygodna do odprawiania świętych obrzędów”
Zobacz film:
Ikoną jest każdy człowiek
Podczas rozmowy z księdzem proboszczem, dowiedzieliśmy się, że bardzo często pojawia się niezrozumienie, czym jest ikona. Choć większość z nas kojarzy ją z malunkiem świętego na drewnie, okazuje się, że jest zupełnie inaczej.
„Zapominamy, że wizerunek świętego czy świętej może być wyrażony także na innych materiałach. Sięgając głębiej, zapominamy, że to człowiek – konkretnie chrześcijanin – jest stworzony na obraz i podobieństwo Boże. Każdy z nas jest ikoną, jeśli idzie ścieżką Bożą” – tłumaczy ks. Anatol.
Pełna rozmowa z księdzem Anatolem Konachem, jak i nagranie cerkwi znajduje się w filmie dostępnym na naszym kanale.
Red. Kamil Dąbrowski / Maciej Walesiuk
Fot. Kamil Dąbrowski