27 stycznia przypada Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Holokaustu. Święto uchwaliło w listopadzie 2005 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ. Na datę obchodów wybrano rocznicę wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau przez wojska sowieckie. Z tej okazji na całym świecie, również w Podlaskiem, wspomina się tych, którzy podczas II wojny światowej zginęli w obozach koncentracyjnych.

Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu został ustanowiony na pamiątkę wyzwolenia 27 stycznia 1945 roku obozu Auschwitz-Birkenau. Jest obchodzony od 2005 roku. W czasie II wojny światowej w niemieckich obozach koncentracyjnych zamordowano około miliona Żydów.

To wyraz naszej pamięci i przestroga dla przyszłych pokoleń, by do takich tragedii więcej nie dochodziło

Wojewoda podlaski – Bohdan Paszkowski razem z ministrem edukacji narodowej Dariuszem Piontkowskim oraz senatorem Mariusz Gromko złożył kwiaty przed Pomnikiem Bohaterów Getta przy ul. Żabiej

– W tym dniu nie zapominamy o ofiarach, tym bardziej, że byli oni znaczną i ważną częścią Białegostoku – mówił Bohdan Paszkowski.

Kwiaty przed pomnikiem spalonej synagogi przy ul. Suraskiej złożył dziś również zastępca prezydenta Białegostoku – Rafał Rudnicki.

Ofiary Holokaustu upamiętniły w poniedziałek (27 stycznia) również władze Suwałk. Uroczystość odbyła się w z okazji Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu pod obeliskiem przy ul. Noniewicza upamiętniającym Żydów, dawnych mieszkańców miasta.

W obchodach udział wzięły władze miasta z Czesławem Renkiewiczem, prezydentem Suwałk oraz Zdzisławem Przełomcem, przewodniczącym Rady Miejskiej w Suwałkach. Zebrani złożyli wiązanki kwiatów jako symbol pamięci, szacunku, nadziei i hołdu pomordowanym Żydom.

– Spotykamy się dziś przy obelisku, który powstał w miejscu, gdzie dawniej mieściła się Wielka Synagoga. Przed laty, Żydzi stanowili jedną trzecią wszystkich mieszkańców naszego miasta – mówił Czesław Renkiewicz, prezydent Suwałk. – Jesteśmy tu aby oddać hołd osobom narodowości żydowskiej, dawnym mieszkańcom Suwałk, którzy w 1939 roku zostali spacyfikowani i wywiezieni do obozów koncentracyjnych. Jesteśmy tu po to, żeby sobie uświadomić do czego prowadzi antysemityzm, nacjonalizm czy rasizm – dodał prezydent.

27 stycznia 1945 r. żołnierze 60. armii Pierwszego Frontu Ukraińskiego otworzyli bramy KL Auschwitz. Więźniowie witali żołnierzy radzieckich jako autentycznych wyzwolicieli. Paradoks historii sprawił, że żołnierze będący formalnie przedstawicielami totalitaryzmu stalinowskiego, przynieśli wolność więźniom totalitaryzmu hitlerowskiego.

Wojska radzieckie otrzymały bliższe informacje o Auschwitz dopiero po wyzwoleniu Krakowa. W związku z tym nie były w stanie dotrzeć do bram KL Auschwitz przed 27 stycznia 1945 r.

W obozie macierzystym, Birkenau i Monowitz doczekało wyzwolenia około 7 tys. więźniów. Około 500 więźniów żołnierze radzieccy wyzwolili przed 27 stycznia, i wkrótce potem w podobozach KL Auschwitz: w Starej Kuźni, w Blachowni Śląskiej, Świętochłowicach, Wesołej, Libiążu, Jawiszowicach i Jaworznie,

W bezpośrednich walkach o wyzwolenie oświęcimskiego obozu macierzystego, obozu w Birkenau i obozu w Monowitz oraz miasta Oświęcim i okolicy, poległo ponad 230 żołnierzy radzieckich. Wśród nich dowódca 472 pułku, pułkownik Siemen Lwowicz Biesprozwannyj. W większości spoczywają oni na cmentarzu miejskim w Oświęcimiu.

W obozie macierzystym i w Birkenau żołnierze radzieccy znaleźli około 600 ciał więźniów, zastrzelonych przez esesmanów w trakcie wycofywania się z Auschwitz, oraz zmarłych z wycieńczenia.