W Kamiennej Starej (Podlaskie) odsłonięto w piątek odrestaurowany staraniem IPN nagrobek na mogile generała brygady Nikodema Sulika, dowódcy 5 Kresowej Dywizji Piechoty. Prochy generała i jego żony sprowadzono do Kamiennej Starej – jego rodzinnej wsi – w 1993 r.
Nagrobek generała znajduje się przy zabytkowym kościele św. Anny w Kamiennej Starej. Kościół jest najstarszą drewnianą świątynią w Podlaskiem, pochodzi z XVII w.
Nagrobek na mogile generała odnowiono, wpisano do ewidencji IPN grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski, oznakowano tabliczką „Grób weterana”. Odsłonięto też tablicę informacyjną z biografią generała Sulika. Dywizja, której dowodził gen. Sulik walczyła pod Monte Cassino. Wchodziła w skład 2. Korpusu Polskiego. Uroczystość w Kamiennej Starej zorganizowano z okazji 80. rocznicy walk pod Monte Cassino.
„Dziś w 80. rocznicę walki o Monte Cassino możemy oddać cześć bohaterowi i jego żołnierzom. Mając moralny obowiązek kultywowania tradycji i pamięci o wszystkich tych, którzy zostali zamordowani za to, że byli Polakami, organizujemy uroczystość upamiętniającą walkę Polaków o Monte Cassino. W ten sposób spłacamy dług zaciągnięty wobec tych, którzy nie doczekali wolności, a pozostali wierni Bogu i ojczyźnie” – podkreślono podczas uroczystości.
Nagrobek generała odnowiono staraniem Oddziałowego Biura Upamiętnienia Walk i Męczeństwa IPN w Białymstoku. Dyrektor IPN w Białymstoku dr Marek Jedynak powiedział, że uroczystość w Kamiennej Starej to przypomnienie „odwagi, męstwa i poświęcenia” wszystkich żołnierzy 2 Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Władysława Andersa. Przypomniał, że bitwa pod Monte Cassino była jedną z najcięższych w czasie II wojny światowej.
Burmistrz Dąbrowy Białostockiej Artur Gajlewicz powiedział, że generał Sulik to wielki człowiek i patriota, który oddał życie za wolną ojczyznę.
„Ta wolność musi być pielęgnowana. O tej wolności musimy cały czas przypominać i pielęgnować tak, aby ona nigdy nie była nam odebrana” – powiedział Gajlewicz.
Dodał, że w regionie pamięć o generale Suliku jest zakorzeniona – imię generała nosi LO w Dąbrowie Białostockiej, jest ulica jego imienia, pomnik przy tej ulicy, mural, rondo.
W uroczystości wzięła udział rodzina generała Sulika. Wśród jego bliskich był 13-letni pra-, pra-, prawnuk – Nikodem, który mieszka w Kamiennej Starej. „Wiem, że mówili na niego +Tata Ryś+. Jestem zaszczycony tym, że miałem takiego pradziadka” – powiedział, wyraźnie stremowany. Nikodem jest harcerzem, uczniem szkoły w Dąbrowie Białostockiej.
Imię generała Nikodema Sulika nosi 18. Białostocki Pułk Rozpoznawczy. Dowódca tego pułku i jednocześnie dowódca Garnizonu Białystok płk Paweł Lechowski powiedział, że to zaszczyt i honor, że ten pułk nosi imię generała Sulika, bo patron ten budzi szacunek za swoje męstwo, wiarę, ale i skromność.
Na odrestaurowanym nagrobku przypomniano, że gen. Sulik urodził się 15 sierpnia 1893 r. w Kamiennej Starej, zmarł 14 stycznia 1954. r. w Londynie.
„Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920, we wrześniu 1939 w walkach na wschodzie dowodził pułkiem Korpusu ochrony Pogranicza +Sarny+, komendant okręgu wileńskiego Związku Walki Zbrojnej 1939-1941. Więzień Łubianki, Lefortowa i Butyrek, dowódca 5. Kresowej Dywizji Piechoty pod Monte Cassino i w trakcie całej kampanii włoskiej, przewodniczący Związku Harcerstwa Polskiego na Obczyźnie” – głosi napis na nagrobku.(PAP)
Red. M.L.
Fot. IPN Białystok
PAP Regiony
