Najbogatsze samorządy 2018 roku – ranking „Wspólnoty”

Bogactwo samorządów Ranking dochodów JST 2018 – co to takiego?

„Rankingi Wspólnoty to opracowywane przez prof. Pawła Swianiewicza z Uniwersytetu Warszawskiego zestawienia wszystkich samorządów analizowane na podstawie obiektywnych danych z GUS (Główny Urząd Statystyczny) pod kątem kilku aspektów. Każdy z nich to odrębny ranking. Ponieważ są opracowywane na bazie zestandaryzowanych, obiektywnych wskaźników często są wykorzystywane przez same samorządy do przygotowywania opracowań porównawczych wykorzystywanych np. na sesjach rad. Rankingi Wspólnoty są publikowane rok po okresie którego dotyczą zebrane w tym zestawieniu dane, ponieważ w takim czasie są publikowane dane z GUS.”

Jak plasuje się Podlaskie w rankingach?

Wśród województw Podlaskie zajęło 10. miejsce.

Także Białystok uplasował się na 10. pozycji. Zaliczył największy awans kategorii miast wojewódzkich, gdyż rok temu zajął 15. miejsce. Zamożność per capita w 2018 roku na jednego mieszkańca wyniosła 4768,84 zł.

„Każde wyróżnienie przyznawane Białemustokowi cieszy, a awans w rankingu zamożności jest wynikiem zaplanowanych, konkretnych i skutecznych działań miasta. Działań, które doprowadziły w 2018 roku do kompromisu zawartego ze spółką Eiffage. Dzięki niemu nasz budżet zasiliło 60 mln zł z tytułu odszkodowania za niewywiązanie się z umowy budowy stadionu miejskiego. To niebagatelna kwota i jednorazowy wpływ, który znacząco poprawił stan finansów.” – komentuje Tadeusz Truskolaski.

W rankingu miast powiatowych, jako pierwsze z naszego województwa, na 10. miejscu znalazło się Wysokie Mazowieckie.

Spośród gmin wiejskich jako pierwsza z Podlaskiego znalazła się gmina Mielnik, która zaliczyła spadek z 9. na 20. miejsce.

Podlaskie powiaty

Powiat siemiatycki zaliczył znaczący awans – ze 188. miejsca w 2017 roku na 15 za rok 2018 i w rankingu znalazł się najwyżej spośród podlaskich powiatów. Również powiat augustowski zanotował wzrost zamożności, gdyż ze 123. pozycji uplasował się na 107. Zamożniejsze stały się także powiaty bielski, grajewski, sokólski, moniecki. Spadek natomiast zaliczyły powiaty zambrowski, wysokomazowiecki i suwalski. Ten ostatni z 220. miejsca na 276. Stawkę, na 314. pozycji zamyka powiat łomżyński.

Ogólne tendencje wśród samorządów

W komentarzu twórców można przeczytać, że patrząc wyłącznie przez pryzmat wielkości dochodów, rok 2018 był dobry dla samorządów. Realna wielkość dochodów rosła – najszybciej w powiatach, a stosunkowo najwolniej w miastach na prawach powiatu. Wzrosły dochody gmin, powiatów i miast na prawach powiatu. „Tylko w gminach tempo wzrostu dochodów było wyższe niż tempo wzrostu gospodarczego (mierzonego zmianą PKB). W miastach na prawach powiatu i powiatach tempo tego wzrostu było nieco niższe niż prędkość zmian w otoczeniu gospodarczym.” Dość optymistyczny obraz jest mylący w szczególności ze względu na przekazanie do realizacji na poziom lokalny krajowych programów społecznych, wśród których największe znaczenie odgrywa 500+. Rok 2018 był rekordowy pod względem wielkości inwestycji samorządowych. Stało się tak między innymi ze względu na opóźnienia we wdrażaniu środków unijnych na lata 2014–2020. Rekord odnotowano także w wielkości pozyskanych dotacji z funduszy unijnych. Mniej optymistycznym rekordem jest najwyższy w historii  poziom zadłużenia budżetów samorządowych.

Metoda rankingu

„Zastosowana metoda obliczania wskaźnika użytego w rankingu jest identyczna jak w  ubiegłych latach. Pominięte zostały wpływy z dotacji celowych. Zwłaszcza w okresie intensywnego korzystania z funduszy unijnych mają one chwilowy, ale bardzo silny wpływ na wielkość dochodów. Wydaje się więc, że uwzględnienie tylko dochodów własnych i otrzymywanych subwencji lepiej oddaje hasło naszego rankingu (zamożność). Tak jak w  ubiegłych latach wpływające do budżetu dochody zostały skorygowane na dwa sposoby. Po pierwsze, odjęliśmy składki przekazywane przez samorządy w związku z subwencją równoważącą (regionalną w przypadku województw) – tak zwany w środowiskach samorządowych podatek janosikowy. Po drugie, do faktycznie zebranych dochodów dodaliśmy skutki zmniejszenia stawek, ulg i zwolnień w podatkach lokalnych (chodzi o to, by porównywać faktyczną zamożność, a nie skutki podejmowanych w gminach autonomicznych decyzji odnoszących się do polityki fiskalnej). Ta poprawka odnosi się wyłącznie do samorządów gminnych, bo powiaty i województwa nie podejmują żadnych decyzji odnoszących się do podatków. Skorygowane w ten sposób dochody podzieliliśmy przez liczbę ludności każdej jednostki samorządowej.” – piszą na stronie twórcy rankingu.

Zwycięzcy poszczególnych rankingów

WOJEWÓDZTWA

1. mazowieckie (niezmiennie od 2015 roku)
2. dolnośląskie
3. podkarpackie

MIASTA WOJEWÓDZKIE

1. Warszawa
2. Wrocław
3. Opole

MIASTA POWIATOWE

1. Polkowice
2. Piaseczno
3. Grodzisk Mazowiecki

MIASTA NA PRAWACH POWIATU

1. Sopot
2. Świnoujście
3. Płock

POWIATY

1. człuchowski (pomorskie)
2. przysuski (mazowieckie)
3. opatowski (świętokrzyskie)

MIASTECZKA

1. Krynica Morska
2. Dźwinów
3. Świeradów-Zdrój

GMINY WIEJSKIE

1. Kleszczów (łódzkie)
2. Rewal (zachodniopomorskie)
3. Rząśnia (łódzkie)