Trudno wyobrazić województwo podlaskie bez polskich Tatarów. Smaku kibin czy zielonego meczetu w Kruszynianach. Czy wiemy jednak skąd i kiedy wzięli się na ziemiach polskich oraz co im zawdzięczamy ? Na te pytanie postara odpowiedzieć się Muzeum Historyczne w Białymstoku za pomocą wystawy „ Tatarzy. Polski orient w muzealnych zbiorach.”
W tym roku Muzeum Podlaskie obchodzi 70 lecie swojej działalności. Z tej okazji została zorganizowana wyjątkowa wystawa na skale ogólnopolską, a nawet europejską. Kolekcja eksponatów wystawy „ Tatarzy. Polski orient w muzealnych zbiorach.” była kompletowana przez ponad 40 lat. O czym opowiada ?
Określenie „ułan” pochodzi z języka tatarskiego
Podlaskie od samego swoje istnienia było województwem wielokulturowym. Jedną z mniejszości, która doskonale zżyła się z polskim społeczeństwem była ludność tatarska. Społeczeństwo o odmiennej religii i obyczajowości. Czym zajmowali się Tatarzy za czasów Rzeczpospolitej Obojga Narodów? Bronili naszego kraju. Zostali niesamowitymi wojskowymi. Z tego powodu uzyskali niezwykłe przywileje i w swoich prawach zostali zrównani do szlachty. Część ich tradycji wojskowych została zapożyczona przez Polskę. Na przykład określenie lekkiego kawalerzysty „ ułan” pochodzi z języka tatarskiego. Mogli zachować kult swojej religii muzułmańskiej i jej obrządków, która stanowi rdzeń ich tożsamości. Dostali pozwolenie także na stawianie meczetów.
W podlaskim mieszkali najlepsi garbarze
Historia Tatarów na ziemiach polskich jest również historią osadnictwa. Czym zajmowały się osoby, które nie służyły w wojsku ? Ci o najniższym statusie materialnym trudnili się ogrodnictwem czy handlem końmi. W niektórych dziedzinach osiągnęli wysoki kunszt. W województwie podlaskim mieszkali najlepsi garbarze. Wśród eksponatów możemy zobaczyć ich osobiste przedmioty m.in. świadectwa, książeczki wojskowe lub te najważniejsze – święte księgi. Odwiedzający mogą podziwiać Korany( święta księga wyznawców Islamu) oraz chamaiły( modlitewniki) przekazywane z pokolenia na pokolenie, niektóre nawet spisane ręcznie. Zbiory uzupełniają zdjęcia rodzin tatarskich i ich obrządków np. tradycyjnych pogrzebów.
Wystawę można zwiedzać do 26 maja 2019r.
Red. Laura Maksimowicz
Fot. Laura Maksimowicz