Już niedługo czekają nas wyniki – przez niektórych – najbardziej wyczekiwanego, internetowego plebiscytu, czyli Młodzieżowego Słowa Roku 2020. Jak zawsze, do Polskiego Wydawnictwa Naukowego trafiło wiele zgłoszeń. Co ciekawe, nie wszystkie zostały przyjęte do głosowania, ze względu na kwestie konfliktu światopoglądowego wielu Polaków. O tym jednak trochę później, tymczasem my postaraliśmy się wybrać najciekawsze propozycje “słów roku” i przedstawić ich znaczenie, które wcale nie musi być takie oczywiste.
Zacznijmy od nawiązania do ubiegłorocznej zwyciężczyni, czyli słowo “alternatywek”
“Alternatywek” lub też “alternator” to męska forma słowa “alternatywka”, określającego dziewczynę o niecodziennych upodobaniach i zachowaniach. Bardzo często jest też kojarzona – przynajmniej wizualnie – z punkowcami. Alternatywny styl ubioru oraz zachowań stał się jednak na tyle popularny, że niektórzy twierdzą, jakoby stało się to już normą i nie było w tym żadnej alternatywności ?
“Atencjusz/atencjuszka” to pochodzące od angielskiego słowa “attention” określenie osoby, która wyjątkowo usilnie stara się zwrócić na siebie uwagę. Najbardziej zauważalne jest takie zachowanie na wszelkich forach internetowych lub grupkach facebookowych, gdzie duża część “atencjuszów” potrafi zrobić rzeczy, które raczej mało komu przyszłyby do głowy. Wydaje się, że śmiało można nazwać atencjuszami również wszystkie osoby, które chcąc zaistnieć w internecie “wydurniają się” na filmikach YouTube’owych. Należy też wziąć pod uwagę fakt, że zjawisko patostreamingu również było pewną formą “atencjuszowania”. W końcu im większa oglądalność – czyli atencja – tym więcej pieniędzy wpłacanych od widzów. W tym celu natomiast patostreamerzy często przekraczali na wizji granicę dobrego smaku.
Boomerzy – gadu, gadu, stary dziadu
„Boomer” – znaczenie tego słowa świetnie obrazuje mem, znajdujący się poniżej. Boomer odnosi się bowiem do osób starszych, urodzonych w latach 1946-1964, czyli okresu tzw. Baby boom. Konkretnie, czym jest to pokolenie, zostało wytłumaczone już wielokrotnie w internecie. W skrócie jednak można powiedzieć, że to ludzie urodzeni w okresie bardzo dużego wyżu demograficznego powstałego po II wojnie światowej. Pokolenie te, w opinii młodych, nie jest w stanie iść z duchem czasu i zrozumieć stale zachodzących przemian na świecie. Wyrażenie “Ok, boomer” jest ironicznym zakończeniem rozmowy właśnie z osobą starszą. Młody człowiek pokazuje tym samym, że “boomer” po prostu nie jest w stanie zrozumieć danego tematu, na który przyszło mu się wypowiadać, ze względu na różnice pokoleniowe.
“Boże, jaki cringe”
„Cringe” – oznacza zażenowanie lub wstyd. Jeśli coś jest “krindżowe” (fon.) to znaczy, że wywołuje duże zażenowanie lub niesmak. “Cringe’owa” może być wypowiedź, filmik, zdjęcie, tak naprawdę cokolwiek. Dla zobrazowania – w przypadku Cringe’owej wypowiedzi w towarzystwie może zapaść niezręczna cisza.
„Hajp” – inaczej hype, czyli coś na co jest bardzo duża moda, coś, co jest bardzo mocno wyczekiwane lub coś, co bardzo mocno ludzi ekscytuje. Aktualnie na przykład, wielkimi krokami zbliża się premiera gry komputerowej Cyberpunk 2077, największego polskiego studia. Z racji na bardzo pozytywnie przyjęte na całym świecie poprzednie jego produkcje, gracze na każdym kontynencie mocno się “hajpują” tą grą – czyli są bardzo podekscytowani, jak może ona wyglądać. Zazwyczaj bardzo dobrze zorganizowane kampanie marketingowe danych produkcji – czy to gier, czy filmów – zwiększają ten “hajp”. Trzeba jednak z tym uważać, ponieważ przesadzony “hajp” może okazać się tragiczny w skutkach. Dane dzieło, jeśli okaże się być finalnie poniżej oczekiwań graczy, może zostać zalane falą krytyki, jak to zresztą wielokrotnie się zdarzało.
W plebiscycie pojawiają się również słowa, wcześniej raczej znane
„Kociołek Panoramixa” – metoda na szybkie upicie się, znana przez studentów od lat. Polega na zmieszaniu w jednym naczyniu wielu różnych alkoholi i piciu przyrządzonej mikstury. Nazwa pochodzi od znanej bajki “Asterix i Obelix”.
„Legitny” – to słowo wywodzi się z angielskich memów “seems legit”. Określa coś, co brzmi po prostu sensownie lub jest prawdziwe. Na przykład: ktoś ma legitny powód, aby zachowywać się w dany sposób. To oznacza, że jego działania są uzasadnione.
„Memiczny” – To rzecz, która wywołuje uśmiech lub jest zabawna. Pochodzi od słowa “memy”, które jest już znane praktycznie każdemu użytkownikowi internetu. Coś, co jest “memiczne” może być również używane w kontekście, że ma potencjał, aby zrobić z tego mema.
Czy osoba przeciętna może mieć wydźwięk pejoratywny?
„Normik” – Osoba, która jest do bólu przeciętna. Ma takie same zainteresowania jak większość społeczeństwa i również ubiera się podobnie jak większość ludzi. Normiki są niezbyt przychylnie odbierane na niektórych portalach internetowych, które grupują użytkowników “którzy nie pasują do większości społeczeństwa”. Obraźliwość tego słowa działa na zasadzie wykluczenia. Kiedy w danej grupie większość stanowią osoby uznające siebie za nonkomformistyczne, bycie normikiem w zasadzie oznacza bycie płytkim lub prostym.
„P0lka” – słowo to pisane z zerem zamiast litery “o” oznacza kobietę roszczeniową, której zachowanie przynosi wstyd. To pogardliwe określenie ukazuje wizję pewnych kręgów internetowych na stereotypową, polską przedstawicielkę płci pięknej. W tym przypadku “p0lka”, o której mowa, szuka tylko tzw. Betabankomatu – czyli nieasertywnego mężczyzny, który zapewni jej dostatnie życie. Seksualnie spełnia się jednak u boku tzw. Chada, czyli – często wyidealizowanego, utopijnego – przystojnego mężczyzny, samca alfa, który bardzo pociąga kobiety. W ubiegłym roku słowo to zostało pominięte w plebiscycie tak, jak w tym słowo “Julka”.
Żarty żartami, ale…
„Prank” – w powszechnym znaczeniu to słowo oznacza żart lub “wkręcenie kogoś”. Jednak pochodzi ono od bardzo popularnych jakiś czas temu filmików na YouTubie, które polegały na robieniu sobie żartów z przypadkowych osób na ulicy. Osoby, które budowały na tym internetowy wizerunek nazywa się “pranksterami”. Całe zjawisko rodziło często patologie, w których dochodziło niekiedy do łamania prawa, byle tylko jak najbardziej rozśmieszyć widownię. Najpopularniejszym polskim pranksterem był Sebastian Wardęga.
„Przegryw” – kolejne słowo zahaczające o polskie fora i grupki internetowe. Określa się w ten sposób osobę, która nie ma powodzenia w życiu, często nie z własnej winy. Przyczyną może być urodzenie się w niezamożnej rodzinie lub zła genetyka, której efektem jest nieatrakcyjny wygląd. Przegrywy – bazując oczywiście na retoryce niektórych internautów – zostają często wyżej wspomnianymi betabankomatami.
Polityka na ustach młodych osób
„Szur” lub „szuryzm” – osoba wyznająca dany pogląd lub stronę polityczną, wręcz fanatycznie jej oddana, jednak nie mająca żadnych merytorycznych argumentów na poparcie swojej decyzji. W ostatnich czasach używane jest często jako zastąpienie słowa “foliarz” w kontekście do osób nieuznających istnienia pandemii koronawirusa. Coraz częściej to słowo występuje w kontekście sympatyka skrajnej polskiej prawicy.
„Zaorać” – pokazać dobitnie, że ktoś nie ma racji. Często to słowo występuje w internetowych dyskusjach jednak jeszcze częściej w filmikach prezentujących debaty polityczne. Gdy jeden polityk lub publicysta retorycznie udowodni – często jedynie według autora nagrania – swojego przeciwnika politycznego, wtedy uznaje się, że go “zaorał”.
Kontrowersje ze słowem “Julka”
W plebiscycie na Młodzieżowe Słowo Roku 2020 pojawiło się również słowo “Julka”, które wywołało sporo kontrowersji. Mimo, że w normalnym znaczeniu jest to zwyczajne imię, to ze względu na swoją popularność ludzie zaczęli używać go jako pejoratywnego określenia dziewczyny o lewicowych lub liberalnych poglądach, zamkniętej na jakąkolwiek dyskusję. Jego wariacją jest “Julka z Twittera” lub “Typowa Julka z Twittera”, ponieważ to właśnie tam osoby określane tym słowem są najbardziej aktywne w kwestiach politycznych. W związku z ostatnimi wydarzeniami, PWN pominęło to słowo w plebiscycie, wydając również oświadczenie:
“Takie osoby z pewnością istnieją i to słowo w normalnych czasach nie powinno dziwić czy obrażać bardziej niż zeszłoroczne słowo zwycięskie alternatywka. Jednak wraz z zaostrzeniem konfliktu społecznego julka jest w zgłoszeniach plebiscytowych coraz częściej definiowana w odniesieniu do poglądów, a nie zachowań. (…) W sytuacji, w której wyśmiewane „julki” są bite na ulicach, kapituła plebiscytu na mocy regulaminu zdecydowała, że nie wygra słowo wyśmiewające czyjeś poglądy. Nie będziemy przemilczać tych zgłoszeń, ale w statystyce wyników nie uwzględnimy słów zaostrzających konflikt społeczny” – możemy przeczytać na stronie PWN.
Podobnie zresztą było w ubiegłym roku ze słowem “p0lka”.
Jak możemy przeczytać w pełnej wersji oświadczenia – było częściej zgłaszane niż zwycięskie słowo “alternatywka”. Co ciekawe, w tym roku jednak p0lka również widnieje na liście słów zgłoszonych jako Młodzieżowe Słowo Roku.
Na koniec trzeba zaznaczyć, że słowa podane wyżej są subiektywnym wyborem autora artykułu, który starał się wytłumaczyć je w jak najbardziej zrozumiały sposób. Jeśli jeszcze jakieś zgłoszone słowa was zaciekawiły, zapraszamy do podzielenia się nimi w komentarzach 🙂
Zobacz także:Słownik gwary podlaskiej
Red. Kamil Dąbrowski
Fot. Pixabay/Unsplash
