U dziadka w Kaniukach…

– Ten dom powstał w 1924 roku. W tym samym roku urodził się też mój dziadek. Nic się tu nie zmieniło, cały czas jest tak samo, cały czas jest ten sam klimat. Tylko dziadków brakuje…– mówi Tomasz Matwiejuk. Posażny kufer, dubeltowe okna, walonki, haftowane poduszki, piec kaflowy, letnia kuchnia i Warmianka – wnuk mieszkańca Kaniuk zabrał nas w sentymentalną podróż do przeszłości…

Święta to czas, kiedy szczególnie myślimy o rodzinie. Wspominamy również tych, których nie ma już z nami – nasze babcie i dziadków. W dorosłym życiu mamy dla nich zdecydowanie mniej czasu. A przecież gdy byliśmy dziećmi, to właśnie oni poświęcali nam go najwięcej. Są jednak tacy, którzy do końca doceniali ich obecność. Takimi osobami są m.in. Agata i Tomasz Matwiejukowie.

– Pamiętam, że kiedy zaczęłam spotykać się z Tomkiem, na pierwsze święta przywiózł mnie tutaj, do Kaniuk. Zebrała się cała rodzina. Pierwszy raz od wielu lat uczestniczyłam w takich świętach, gdzie było tyle osób. Dziadek miał dużo rodzeństwa i ta rodzina jest duża. Tutaj zawsze wszyscy się zjeżdżali – wspomina Agata.

W tym pokoju nic się nie zmieniło…

Dom w 2001 roku zajął III miejsce w Konkursie na Najlepiej Zachowany Zabytek Wiejskiego Budownictwa Drewnianego w województwie podlaskim. Posażny kufer, monidła, dubeltowe okna, haftowane poduszki – w domu w Kaniukach czas jakby się zatrzymał. Duża w tym zasługa młodego małżeństwa, które z niezwykłą starannością i ogromnym szacunkiem zachowuje wspomnienia o tych, którzy tam żyli.

– Od razu mówię, że na tych poduszkach się nie śpi. One mają ładnie wyglądać – przestrzegają Agata i Tomasz. A dubeltowe okna są po to, żeby zimą było cieplej. Idzie wiosna, trzeba będzie je zdjąć. Pomiędzy te okna dziadkowie wkładali watę, bombki. Jest też kufer, w który babcia trzymała chusty, koce – opowiada wnuk nieżyjących już mieszkańców. – W tym pokoju nic się nie zmieniło. Cały czas jest tak samo. Tylko brakuje dziadków… Pusty jest, ale będziemy tu przyjeżdżać i dbać o to… – dodaje.

Zaglądamy więc do kufra, a w nim odkrywamy nie tylko chusty i koce…

– A to są walonki, które dziadek zrobił z owczej wełny – pokazuje z dumą Tomasz. To takie buty na zimę. Mrozy dało się wytrzymać w takich walonkach – wyjaśnia.

Pan Mikołaj Matwieuk był zdunem. Wraz z żoną prowadzili również 20-hektarowe gospodarstwo. Zimą, kiedy było więcej czasu, wyplatali też kosze.

– Wiem, że kiedy ktoś pytał dziadka, ile postawił pieców w swoim życiu, to nigdy nie był w stanie odpowiedzieć. Za to zawsze wiedział, w ilu miejscowościach. Taki piec wymagał 5 dni pracy – mówi Tomasz.

Wnuk zduna zimą stworzył nawet podobny piec ze śniegu. Inspiracją był oczywiście piec stojący w domu w Kaniukach.

A jak wyglądały święta u dziadka?

– Zawsze na drugi dzień świąt przyjeżdżaliśmy tutaj z rodziną. Siadaliśmy przy tym stole. Ten stół był zastawiony jedzeniem, tradycyjnym, podlaskim. Zza szafy dziadek zawsze wyciągał butelkę wódki, żeby wypić z nim małe co nieco – wspomina Tomasz.

– Ten pokój był zapełniony. Dziadek wcześniej palił w piecu, żeby było nam ciepło – wnukom, prawnukom. Na drugi dzień świąt – zarówno Wielkanocnych, jak i Bożego Narodzenia, obowiązkowo jechaliśmy do Kaniuk. Było wesoło, bo spotykały się 4 pokolenia. Pełna chata i głośno. Ostatnie święta, które spędziliśmy z dziadkiem były trochę inne. Mówiłam Tomkowi, że czuję, że to są ostatnie święta. Dziadek już troszeczkę inaczej się zachowywał. Pamiętam, że śpiewał kolędy, czego nigdy dotąd nie robił. Ze względu na mnie, bo ja jestem katoliczką, a Tomka rodzina jest prawosławna, zrobił to tak, że było ekumenicznie – opowiada Agata.

Dziadek Tomasza był najstarszym mieszkańcem Kaniuk

– Zawsze marzyłam, żeby mieć takiego dziadka i z dziadkiem polubiliśmy się od razu. Odwiedzał mnie w pracy. Przyjeżdżał autobusem do Zabłudowa, załatwiał woje sprawy i przychodził do mnie. Siadał przy piecu i opowiadał mi różne historie… – kończy Agata.