W piątek, 16 sierpnia 2019 r. przypada 76. rocznica Powstania w Getcie Białostockim. Prezydent Białegostoku zaprasza mieszkańców do wspólnego uczczenia pamięci o tym wydarzeniu. W tym dniu kwiaty zostaną złożone pod Pomnikiem Wielkiej Synagogi przy ul. Suraskiej (godz. 11.00) oraz pod tablicą upamiętniającą Icchocka Malmeda (godz. 11.30.). Główne uroczystości rozpoczną się w południe pod pomnikiem Bohaterów Getta na Placu im. Mordechaja Tenenbauma.
Tego samego dnia o godz. 18.00 zaplanowano występ Olga Avigail i Tango Attack: Yiddish Tango. Koncert odbędzie się w klubie Fama przy ul. Legionowej 5 (wstęp wolny). Na koncercie pojawią się tanga w jidisz, po polsku i hebrajsku. Nie zabraknie słynnej „Rebeki” autorstwa urodzonego w Białymstoku kompozytora Zygmunta Białostockiego, który zginął w warszawskim getcie.
Powstanie w białostockim getcie historycy uważają za drugi pod względem wielkości, po Warszawie, zryw ludności żydowskiej w walce z hitlerowcami.
Bezpośrednim powodem wybuchu powstania były niemieckie przygotowania do ostatecznej likwidacji getta w Białymstoku. 16 sierpnia 1943 roku to data, którą hitlerowscy okupanci wybrali, by dokonać ostatecznej likwidacji żydowskiej społeczności Białegostoku. Odpowiedzią był wybuch powstania w białostockim getcie. Źle uzbrojeni, nieliczni powstańcy stanęli naprzeciw wielokrotnie liczniejszych oddziałów regularnego wojska. Plan zakładał przedarcie się do Puszczy Knyszyńskiej.
Słabo uzbrojonych powstańców było trzystu. Niemców, dysponujących czołgami i samolotami, dziesięć razy więcej.
Główne walki w getcie toczyły się 16 sierpnia 1943 roku. W kolejnych kilku dniach broniły się już tylko pojedyncze punkty oporu.
Opór został złamany po kilku dniach. Przywódca powstania Mordechaj Tenenbaum, i jego zastępca Daniel Moszkowicz popełnili samobójstwo.
Red. M.L.
Fot. UM Białystok / Żydowski Instytut Historyczny / Podlaskie24.pl
UM Białystok